Ο καθηγητής βιομηχανικής παραγωγής και συγγραφέας που ειδικεύεται σε θέματα βιομηχανίας, μιλά για το μέλλον της παραγωγής και το ρόλο των μηχανών και των ανθρώπων. Για να ενισχυθεί η βιομηχανία στην Ελλάδα πρέπει η χώρα να αποκτήσει βιομηχανική κουλτούρα ήδη από τα σχολεία. 

Συνέντευξη στο Χάρη Φλουδόπουλο

Ο καθηγητής διαχείρισης παραγωγής του πανεπιστημίου εφαρμοσμένων επιστημών της Καρλσρούης Dr Christoph Roser θεωρείται από τους “γκουρού” της βιομηχανίας. Συγγραφέας του βιβλίου “Γρηγορότερα, ταχύτερα, φθηνότερα, από τη Λίθινη εποχή, στη αυτοματοποιημένη παραγωγή και πέρα” ο ίδιος δηλώνει ότι γράφει με βάση τις δεκαετίες εμπειρίας που έχει αποκτήσει ερευνώντας και εφαρμόζοντας την αυτοματοποιημένη παραγωγή. Έχει εργαστεί ως σύμβουλος σε μεγάλες βιομηχανίες ανά τον κόσμο. Με αφορμή την παρουσία του ως βασικός ομιλητής στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Παραγωγή, το ΙΟΒΕ και το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ με θέμα “Ευκαιρίες και Προκλήσεις για την Ελληνική Βιομηχανία στην Εποχή του Industry 4.0”, μίλησε στο Capital για τις προκλήσεις της βιομηχανίας, το ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού και των μηχανών στο μέλλον. Όπως λέει ο κ. Roser στο μέλλον η μεταποίηση χρειάζεται να επιδείξει ταχύτητα και ευελιξία και ο ρόλος της αλυσίδας προμήθειας και των logistics θα είναι ακόμη πιο σημαντικός.

Για την Ελλάδα υπογραμμίζει ότι θα μπορέσει να ενισχύσει τη βιομηχανία της μόνο εφόσον αποκτήσει μέσω της παιδείας ισχυρή βιομηχανική κουλτούρα.

Dr. Roser, ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε από το παρελθόν για το μέλλον της βιομηχανίας;

Υπάρχουν κάποια βασικά συμπεράσματα που μπορούμε να συνάγουμε για το που κινείται το μέλλον της βιομηχανίας. Καταρχάς τα logistics και η ευελιξία στην παραγωγή θα γίνουν πιο σημαντικά, ο κύκλος ζωής των προϊόντων θα μειωθεί και θα αυξηθεί πολύ η ποικιλία των προϊόντων, θα παραμείνει σημαντική η έμφαση στη λεπτομέρεια, δηλαδή θα έχουν μεγάλο ρόλο οι στρατηγικές εφαρμογής και δημιουργίας. Επομένως στη βιομηχανία θα υπάρχει η ανάγκη για παραγωγή περισσότερων μερών, τα οποία ταυτόχρονα θα αλλάζουν με μεγαλύτερη συχνότητα. Ταυτόχρονα από τον τομέα των logistics θα ζητείται να μπορεί να ανταποκριθεί στις ταχείες διαφοροποιήσεις της αλυσίδας προμήθειας με μεγαλύτερη συχνότητα.

Ποιος θα είναι στο μέλλον ο ρόλος του εργατικού δυναμικού;

Δε θα μιλούσα τόσο για το ρόλο του εργατικού δυναμικού και το τι μπορούμε να κάνουμε με τα χέρια μας. Θα χρησιμοποιούσα καλύτερα τον όρο νοημοσύνη και το πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε το μυαλό μας. Η χειρονακτική εργασία θα περιοριστεί σημαντικά γιατί τα μηχανήματα είναι φθηνότερα, καλύτερα και γρηγορότερα. Επομένως η εργασία με τα χέρια θα είναι εντελώς εξειδικευμένη και θα περιοριστεί σε τομείς όπως η τέχνη. Αυτό που μπορούν να κάνουν πολύ καλύτερα οι άνθρωποι από τις μηχανές είναι να σχεδιάζουν, να σκέφτονται, να έχουν ιδέες, να δημιουργούν, να βελτιστοποιούν τις διαδικασίες. Οι μηχανές υπολείπονται σε αυτό το κομμάτι, δεν μπορούν να βελτιώσουν τον εαυτό τους και τις διαδικασίες. Επομένως οι άνθρωποι θα είναι πάντα απαραίτητοι για να πηγαίνει η παραγωγική διαδικασία μπροστά, να βελτιώνεται και να σχεδιάζεται με αποδοτικό τρόπο.

Τι γνωρίζετε για την ελληνική βιομηχανία; Πως μπορεί μια χώρα στην οποία η συμμετοχή της μεταποίηση στο ΑΕΠ φτάνει στο 9% μπορεί να αυξήσει τη βιομηχανική της παραγωγή;

Να σας πω την αλήθεια η Ελλάδα είναι πιο γνωστή όχι για την βιομηχανία της, αλλά για τον τουρισμό της, τις θάλασσες και τις παραλίες της. Επίσης μεγαλύτερη φήμη έχουν διεθνώς τα συνδικάτα σας και οι διαφωνίες των Ελλήνων συνδικαλιστών με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται βιομηχανικά στην Ελλάδα.

Το μερίδιο 9% της ελληνικής βιομηχανίας στο Ελληνικό ΑΕΠ είναι πολύ μικρό. Η βιομηχανία για παράδειγμα αντιπροσωπεύει το 25% της οικονομίας της Γερμανίας. Στόχος πρέπει να είναι ένα μερίδιο της μεταποίησης της τάξης του 15 με 20% που είναι θετικό για την οικονομία, γιατί η βιομηχανία είναι περισσότερο ανθεκτική στην κρίση. Όταν έχεις τις μηχανές, μπορείς να συνεχίσεις να παράγεις και να εξάγεις.

Ως προς το πως μπορεί να αυξηθεί το μερίδιο της βιομηχανίας στο ΑΕΠ, αυτό είναι ένα δύσκολο ερώτημα. Σίγουρα εκεί που πρέπει να ξεκινήσετε είναι από τη δημιουργία βιομηχανικής κουλτούρας. Μιας κουλτούρας όπου η βιομηχανία θα είναι αποδεκτή από την κοινωνία και θα της αποδίδεται η αξία που της αναλογεί. Στην Ιαπωνία για παράδειγμα σχεδόν κάθε βιομηχανία προσφέρει ειδικές ξεναγήσεις σε χώρους παραγωγής: νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και πανεπιστήμια επισκέπτονται εργοστάσια. Η βιομηχανία αποτελεί μέρος της κοινωνίας και της κουλτούρας. Υποθέτω μετά βεβαιότητας ότι αυτό δε συμβαίνει στην Ελλάδα, οι νέοι δεν γνωρίζουν τη μεταποίηση. Και επομένως δεν υπάρχει ζεστό ενδιαφέρον για αποκτήσουν εκπαίδευση και να στελεχώσουν τον βιομηχανικό τομέα. Εάν μπορέσετε να το αλλάξετε αυτό, θα έχετε κάνει ένα πρώτο μεγάλο βήμα για να έχετε περισσότερη βιομηχανία.

Κλείνοντας θα ήθελα τη γνώμη σας για ένα επίκαιρο θέμα. Πολύς λόγος γίνεται για τον ανταγωνισμό των Κινέζων και την εισβολή των κρατικών κινεζικών εταιρειών σε βιομηχανικούς τομείς της Ευρώπης. Ποια είναι η άποψή σας;

Είναι ένα δύσκολο θέμα γιατί και οι βιομηχανίες της Δύσης το έχουν κάνει αυτό στο παρελθόν από την πλευρά τους σε άλλες περιοχές. Για παράδειγμα δυτικές βιομηχανίες έχουν επεκταθεί στην Ασία, την Αφρική και τη νότια Αμερική. Σύμφωνα με αυτή τη λογική εάν εμείς οι ευρωπαίοι το επεκτεινόμαστε σε άλλες περιοχές, τότε όλα είναι καλά. Όταν όμως το κάνουν άλλοι σε εμάς τότε δε μας αρέσει. Αυτό είναι κατανοητό όμως είναι λίγο δύσκολο να δικαιολογηθεί. Δε μου αρέσουν πάντα οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί η κινεζική κυβέρνηση και το πως επιτυγχάνει αυτήν τη διείσδυση, ωστόσο σε αυτό το θέμα θα πρέπει να είμαστε πιο ειλικρινείς. Γνωρίζω αυτά που γράφονται στις ειδήσεις και φαίνεται ότι οι Κινέζοι είναι εξαιρετικά σχολαστικοί στην προσπάθειά τους να ανοίξουν το δρόμο σε άλλες αγορές της Δύσης. Βεβαίως τα δυτικά ΜΜΕ είναι πιο φιλικά στις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις των χωρών τους. Υπό αυτήν την έννοια είναι δύσκολο να βγει αντικειμενικό συμπέρασμα.